Farmakunde4you

“Kunt u mij vertellen wat ik precies moet opschrijven?” Dat was de vraag van een studente die een aantal jaren geleden naar een feedbackles kwam. Ik zie haar nog zitten, met de laptop in de aanslag, wachtend tot ik haar de exacte tekst zou dicteren die er in het beroepsproduct zou moeten staan… Ik zie in mijn werk regelmatig misverstanden over feedback, dus tijd voor een blog hierover! Eerst nog een paar voorbeelden: (Terwijl ik dit stuk aan het schrijven ben komen er zoveel verschillende voorbeelden bij me op! Ik zal er een paar noemen, maar spreek me aan op de gang en ik schud er nog tien uit mijn mouw).

Voorbeeld 2: een vierdejaars student komt na een eindpresentatie jaar 4 bij mij klagen dat hij geen feedback had gehad van de docenten waarom het een onvoldoende is. Ik vraag na bij de docenten die hem beoordeeld hadden. Zij waren erg verbaasd, want ze hadden een half uur de tijd genomen om met de student te bespreken waarom het onvoldoende was. Wat bleek: de student had hele andere verwachtingen van feedback. De docenten hadden feedback op overkoepelend niveau gegeven (‘Uit je antwoorden blijkt dat je de begrippen [A] en [B] nog niet juist kan gebruiken en uit je antwoord op de vragen over [onderwerp X] blijkt dat je niet kritisch terugkijkt naar je onderzoek’) en de student wilde feedback op antwoordniveau (Wat was precies het antwoord op vraag Z?).

Voorbeeld 3: soms krijg ik een conceptversie waar nogal wat aan rammelt. Dan focust mijn feedback op de grootste fouten in dat stuk. Dingen die op de verkeerde plek staan. De rode lijn die nog niet duidelijk is (hak op de tak), stukken die ontbreken, logica die niet klopt etc.. Vervolgens krijg ik de definitieve versie waarin dat is verbeterd, maar waar ineens opvalt dat wat eerder geschreven was – en niet van een feedbackballonnetje was voorzien- inhoudelijk niet meer klopt of aansluit bij de rest en dat het stuk helaas onvoldoende is. Reactie student: “Mevrouw, dat stond ook al in de eerste versie en toen was het goed.” Ja, maar in de eerste versie klopte de context (en zoveel andere dingen!) nog niet en daarom viel het niet op dat het niet klopte. De student had alleen mijn ‘ballonnetjes’ afgevinkt en had daarna niet meer overkoepelend naar zijn hele stuk gekeken.

Ons onderwijs zit vol met feedbacklessen om je te laten zien waar je staat en wat je moet doen om verder te komen. Ik hoor in de wandelgangen dat sommige studenten die lessen vervelend vinden, want ‘dan ziet een andere student wat ik heb geschreven terwijl hij/zij niets heeft gedaan.’ Pijnpunt. Ik probeer de klas in te delen op voortgang, of het veilig te houden doordat jij zelf kiest wie jouw stuk van feedback kan voorzien, maar dat werkt niet 100%. Veiligheid is ook dat het niet erg is dat je stuk nog niet perfect is, dat het dus OK is om zowel commentaar te geven als te ontvangen. Ook gehoord: ‘Je krijgt alleen feedback van je medestudent en daar heb je niets aan’. Ik zag laatst een stuk waarin een medestudent slechts 5 punten van feedback had gezet. Alleen op taal. Daar heb je inderdaad niets aan.

Ik heb daarom met een tweedejaars klas aan het begin van de les uitgepluisd wanneer feedback zinvol is. Uitkomst: de feedback van de medestudent moet inhoudelijk zijn (niet alleen op taal- en stijlfouten). Hoe krijgen we voor elkaar dat jij inhoudelijk feedback kunt geven? Ten eerste doordat we de rubrics (NB: voor alle oud-studenten die dit lezen: dit is een soort nakijkmodel) bespreken. Ten tweede doordat jij ook al een stuk van je beroepsproduct hebt geschreven en dus m.b.v. de rubric de vertaalslag kan maken of iets onvoldoende/voldoende/goed is. Deze vertaalslag kost moeite, en daar helpen we je als het goed is bij in de les. Het mooie van een feedbackles is dus dat jij, doordat je je best moet doen om juiste inhoudelijke feedback te geven, ook gelijk leert waar je beroepsproduct aan moet voldoen om de toets te halen. Win-win! Medestudent krijgt zinvolle feedback en jij hebt iets geleerd wat je vervolgens kan gebruiken in je eigen stuk! De praktijk is echter anders, want 1) jij en je medestudent zijn nog niet zover met het stuk om inhoudelijk goede feedback te geven en 2) wij er slagen er misschien niet altijd in om jullie te helpen met de vertaalslag.

Goede feedback geven is best ingewikkeld. Uit onderzoek blijkt dat je het geven en interpreteren van feedback moet leren (feedbackgeletterdheid). Ik was afgelopen week op het Festival Leren van toetsen waar het o.a. ging over feedback. Ook daar kwam het punt van veiligheid naar voren. In een van de discussies werd verder opgemerkt dat studenten weliswaar kunnen inschatten of een stuk goed is of niet, maar misschien de exacte feedback nog niet onder woorden kunnen brengen. Ik denk daarom dat ik een lijst ga aanleggen van mijn ‘meest gegeven feedback-zinnen’ en dat jij die dan kan gebruiken in een feedbackles.

Is het dan kommer en kwel met die feedback bij ons? Nee! Mijn feedback-valkuil is dat ik vergeet te zeggen wat er wel goed gaat, en positieve feedback mag er ook zijn. Dus hier is de positieve noot:

• Door de rubrics weet jij al tijdens het onderwijs waar je naartoe moet werken.
• We hebben voorbeelden online, en we bespreken de voorbeelden/rubrics in de klas (kan je je nu voorstellen dat we dat een aantal jaren geleden nog niet deden?). Daardoor kan je ook vooruit als je door wat voor reden dan ook (ziek, trein rijdt niet, bijbaan, gewoon lekker weer en geen zin) niet bij de feedbackles kunt zijn of achter loopt.
• Uitgeprobeerd bij de eerstejaars deeltijd: studenten die nog niets op papier hadden, heb ik een oud toetsproduct gegeven om feedback op te geven. We hebben hun feedback met die van mij vergeleken. Zo hadden zij toch wat aan de les en konden de mensen die wel wat hadden elkaars producten van feedback voorzien zonder dat ze hun stuk aan iemand gaven ‘die niets gedaan had’. Vergt nog wat optimalisatie, maar volgens mij werkte dit concept wel.
• Ik zie dat, door de bank genomen, jullie elkaar steeds betere feedback geven!
• In onderwijsland zie ik langzaamaan een verschuiving naar meer tussentijdse feedback, dus wie weet waar we over 4 jaar zijn!

(Wie weet is het ook tijd voor feedback op onze feedback. Mail, studentenpanel, OC, blokevaluatie, spreek me aan in de gang ==> jullie kennen de kanalen :-))